Калісьці ў кожнага з іх было сваё жыццё, і песенныя галасы Еўдакіі Ігнатаўны Зіновіч і Фёдара Фёдаравіча Булыгі гучалі паасобку. Далёка адзін ад аднаго. Яна нарадзілася, вырасла, жыла ў вёсцы Какорыца, ён – на Мерлінскіх хутарах на Століншчыне, якія пазней перасялілі ў бліжэйшую вёску. Але дзясятак год таму назад непрадказальны лёс звёў гэтых людзей разам, і апошнім часам суладнае, чыстае, моцнае гучанне іх галасоў пакарае публіку не толькі ў нашым раёне, вобласці, рэспубліцы, але і за мяжой. Прынамсі, гэтым летам дуэт Зіновіч – Булыга прыняў удзел у V фестывалі сямейнай творчасці “Жывіце ў радасці”, дзе быў узнагароджаны дыпломам 2-й ступені і каштоўнымі падарункамі. Аўтарытэтнае журы на чале з Міхаілам Паўлавічам Дрынеўскім, кіраўніком Нацыянальнага народнага хору Рэспублікі Беларусь імя Г.І. Цітовіча, лаўрэатам дзяржаўнай прэміі “За духоўнае адраджэнне”, было ў захапленні ад нашых землякоў, якія выканалі песні, што калісьці гучалі “на какорыцкіх хутарах”.
Шмат прыхільнікаў сабрала і іх сёлетняе выступленне на абласным свяце фальклору “Таночак”, які праходзіў на падворку музейнага комплексу “Бездзежскі фартушок”. А нядаўна, у сярэдзіне верасня, Еўдакія Ігнатаўна і Фёдар Фёдаравіч былі запрошаны на фестываль “Камяніца”, які традыцыйна ладзіцца ў музеі беларускай народнай архітэктуры і побыту паблізу Мінска, дзе з поспехам выступілі ў канцэртнай праграме “Аўтэнтычныя спевы Палесся”.
Зараз, у перыяд паміж гастролямі, Е.І. Зіновіч і Ф.Ф. Булыга рыхтуюцца адзначыць юбілей гаспадыні: 7 лістапада Еўдакіі Ігнатаўне споўніцца 80 гадоў.
“Але ж мы не паддаемся ўзросту: калі запрашаюць – адрываемся ад месца,
едзем, выступаем, радуем людзей песняй. Памятаю, на летнім фестывалі сямейнай творчасці ў Слоніме нас ушаноўваў і ўручаў падарункі мэр гэтага горада. Сыходжу я са сцэны, а ён падае мне руку і здзіўлена так пытаецца: “Няўжо гэта праўда, што вам хутка 80 гадоў будзе?” – весела прыгадвае нядаўнія ўражанні Еўдакія Ігнатаўна. І дадае: – Мы ўвесь час у руху, і за клопатамі неяк не выпадае думаць аб старасці і засмучацца з-за свайго ўзросту. Пакуль адчуваем сілу – стараемся жыць з карысцю для сябе і для людзей і займацца тым, што прыносіць радасць. І калі мы заводзім песню – то разам з ёй маладзее і спачывае наша душа. Так было ў сем’ях, дзе мы гадаваліся. І цяпер мы захоўваем і прадаўжаем гэту традыцыю…”
Еўдакія Ігнатаўна расказвае, што ў часы яе маленства песня суправаджала ўсякую сялянскую справу.
“Сям’я ў нас была вялікая: маці, бацька, тры маіх браты, і разам з намі ў адной хаце жылі дзве бабулі. Ткаць я навучылася, пэўна, хутка пасля таго, як стала хадзіць. Бо ўсіх нашых мужчын трэба было апрануць, а грошай на крамнае адзенне тады не было. Але ж усё рабілася з песняй: спявалі летам, калі ішлі ў лес па ягады ці пасвілі кароў, калі сушылі і заграбалі ў какорыцкіх балотах сена, спявалі зімой, калі маці прала кудзелю, а бацька звіваў ніткі ў клубочкі, ці, як у нас казалі, “звіваў ручайкі”. А калі крыху падрасла, дарослыя дваюрадныя сёстры часта бралі мяне з сабой на “вячоркі”. Яны заводзілі “Ой, жураўку, жураўку, чого крычыш спозаранку…” ці якую іншую песню, а я падпявала ім басам. Усе тады здзіўляліся і казалі: “Глянь ты, зусім малое дзяўчо, а так добра і да ладу “басуе”. З таго я і ведаю ўсе старадаўнія песні, якія былі ў нашай мясцовасці. І зараз, калі мы з Фёдарам бярэмся выканаць якую з іх, я заўжды прыгадваю, як дзяўчаты выводзілі яе на нашых вясковых вячорках”, – распавядае Е.І. Зіновіч.
Потым жанчына выйшла замуж, пабудавала дом у Какорыцы, гадавала дзяцей, спявала ў вясковай самадзейнасці. А гадоў трыццаць таму назад Іван Сцяпанавіч Котчык, старшыня тагачаснага калгаса імя Суворава, прапанаваў Зіновічам перабрацца з какорыцкіх хутароў у Вульку Сіманавіцкую, паабяцаўшы жыллё і работу. І яны пераехалі. Праз нейкі час муж Еўдакіі Ігнатаўны памёр, і жанчына засталася ўдавіцай…
У такім жа статусе быў і Фёдар Фёдаравіч Булыга, які прыехаў у Вульку Сіманавіцкую са Століншчыны ў складзе будаўнічай брыгады, якая займалася рэканструкцыяй жывёлагадоўчага комплексу. Ён таксама вырас на хутарах, і не толькі памятае, як вечарамі бацька плёў для сям’і лапці, каб з раніцы было што абуваць, але і сам добра засвоіў і да цяперашніх дзён валодае гэтым рамяством.
“Потым у нашай ваколіцы пачалі прадавацца гумовыя боты, і з такой нагоды з’явілася прыпеўка: “Дзякуй Сталіну-грузіну, што абуў нас у рызіну”, – з гумарам расказвае мужчына.
Ён жыў, як і многія палешукі, меў вялікую сям’ю, якая вольнымі вечарамі збіралася ля кастра, каб спячы бульбу, адпачыць, паспяваць, упарадкоўваў цагляны дом, гадаваў і выводзіў у людзі шасцярых дзяцей. А калі жонка памерла і хата асірацела, стаў ездзіць у недалёкія заробкі…
“Іх брыгаду папрасілі зрэзаць старыя дрэвы на сельскай вуліцы, а мне трэба былі дровы. Прывезлі бярвенні ў двор, а парэзаць іх – няма каму. І зноў я пачала прыезджых прасіць, каб пры магчымасці дапамаглі. Так і пазнаёмілася з Фёдарам. Потым мы аказаліся ў адных гасцях. Я завяла адну песню, другую, а ён і кажа: “Адразу жанюся, бо ніколі не чуў, каб так хораша спявалі”.
Так Фёдар Фёдаравіч і застаўся ў Вульцы Сіманавіцкай, і з тае пары мы жывем разам, адной сям’ёй. І дзеці, і ўнукі ў нас перамяшаліся: яны да нас наведваюцца, мы – да іх. Дапамагаем адзін аднаму. Мой сын з унукамі недалёка – у Гошаве і Хомску – жывуць. Фёдараў сын з нявесткай у гэтай жа вёсцы, у Вульцы Сіманавіцкай, пасяліліся, і калі мы едзем куды выступаць – яны і нашу гаспадарку даглядаюць. А не вельмі даўно мы ў Маскве пабывалі, на вяселлі Федзінай унучкі. Там гэтаксама нас паляшуцкую песню прасілі выканаць”, – ахвотна распавядае Еўдакія Ігнатаўна.
Гэты год для сямейнага дуэта быў даволі насычаным на падзеі: у маі яны выступілі на абласным фестывалі фальклору “Таночак” у Бездзежы, потым – на свяце сямейнай творчасці “Жывіце ў радасці” ў Слоніме, далей іх запрасілі ў Церабень на Піншчыну, пасля яны прынялі ўдзел у канцэртнай праграме “Аўтэнтычныя спевы Палесся” на Міншчыне, пабывалі на свяце ў Опалі, а цяпер чакаюць паездкі ў Польшчу – туды, дзе яны паспяхова выступалі і давалі майстар-класы па народных спевах і лозапляценню ў мінулым годзе. Яны выходзілі на сцэну – і ажывала ў іх выкананні спаконвечная народная песня…
“Я яшчэ мела жаданне ў “Спораўскіх сенакосах” паўдзельнічаць. Не спяваць, а ў касьбе паспаборнічаць. Бо калі ў свой час я гектары балота выкошвала, то што мне той радок з касой адолець! Але ж Фёдар не пусціў, пабаяўся, бо ў мяне на суставы аперацыя зроблена”, – прызнаецца жанчына, якая праз месяц адзначыць сваё 80-годдзе.
Еўдакія Ігнатаўна і Фёдар Фёдаравіч з задавальненнем паказваюць свае нядаўнія падарункі – яшчэ не распакаваныя электрамясарубку, коўдру, камплект пасцельнай бялізны, шматлікія дыпломы і граматы, атрыманыя за захаванне і адраджэнне нацыянальнай культурнай спадчыны і народных традыцый, абмяркоўваюць, якія песні яны выканаюць на бліжэйшым фальклорным мерапрыемстве, і радуюцца, што ім яшчэ ёсць што чакаць ад жыцця…
Галіна ШАФРАН
Фота Івана ЛЯОНЧЫКА
