Гэта сачынене напісана адным з вучняў Брашэвіцкай СШ які жыў з сем’ёй у в. Гумнішчы. Пра гэты бой шмат што стала вядома. Параненым быў у гэтым баі Уладзімір Дружынін – які быў закінуты у тыл ворага радыстам. Ён у складзе группы выконваў заданне разведупраўлення ГШ Чырвонай Арміі. На лячэнне быў адпраўлены самалётам за лінію фронта.
“Вось ужо трыццаць год як адгрымелі апошнія залпы вайны. Але навекі ў памяці людзей застануцца імёны тых, хто аддаў сваё жыццё за нас з вамі. Радасным, шчаслівым жыццём, чыстым, блакітным небам над галовамі – усім гэтым мы абавязаны доблесным воінам –пераможцам.
Многа напісана аб вайне, аб партызанах, аб вялікіх і моцных бітвах. Я таксама хачу рассказаць аб сутычцы партызан з немцамі каля нашай вёскі.
Чыста я чуў ад старэйшых, што летам 1943г. каля нашай вёскі быў бой. І для таго каб больш даведацца аб гэтым я пагутарыў з многімі аднавяскоўцамі. І вось што яны мне расказалі:
“Группа партызан (адны кажуць вярталіся, а другія кажуць што ішлі на заданне) шлі досвіткам каля нашай вёскі. Бачачы, што хутка дзень і каб ненарвацца на немцаў паліцаяў яны рашылі перачакаць дзень у бярэзніку, які знаходзіўся прыкладна у кіламетры ад вёскі. Выбраўшы самае утульнае месца размясціліся дняваць.
Ціха згасаў летні дзень, калі партызан разбудзіў стрэл вартавога, які папярэджваў сяброў аб небяспецы.
Неведалі у той час партызаны, што навёў фашыстаў на іх чалавек які жыў недалёка на хутары. Немцы наступалі паўкругам выцясняючы партызан з бярэзніку на луг. Партызаны адступалі адстрэльваючыся. Два партызаны бачачы, што што ўсім не адарвацца ад карнікаў засталіся з кулямётам прыкрываць адыход таварышоў. Шмат карнікаў загінулі ад трапных стрэлаў кулямётчыкаў. Пад кулямётным агнём немцы заляглі.
Нямецкі афіцэр, які кіраваў боем, падняўся на ўзгорак каб зразумець абстаноўку і прычыну таго, што атака супынілася. Але трапным стралам партызаны яго знішчылі. Адважныя кулямётчыкі шмат немцаў палажылі каля бярэзніка.
Праз кароткі час немцы ачухалісь і адкрылі кулямётны агонь па партызанах. Ворагу удалося знішчыць партызанскіх кулямётчыкаў. Яны ўжо не маглі страляць. Некалькі партызан былі паранены і не маглі рухацца. Астатнія партызаны праз вёску Гумнішчы накіраваліся на Цыбкі і хутка скрыліся ў лесе.
Два параненных партызана схаваліся. Адзін у вёсцы, а другі на хутары, дзе яго потым знайшлі немцы і павезлі у Драгічын. Потым стала вдома што ён па дарозе памёр.
Ноччу за параненнымі вярнулісь партызаны. Яны забралі таго, які застаўся у аднаго з гаспадароў вёскі Гумнішчы і адвезлі у лес. Гэтага байца аставілі пад апекай лесніка Казака Антона. Ён тайком ад родных насіў ежу і лекі параненаму партызану. Рана была вельмі сур’ёзная і партызан праз некалькі дзён памёр. Пахавалі загіблага спачатку у лесе, але пасля вызвалення ад акупантав перезахавалі у Драгічын у сквер дзе месцілася брацкая магіла.
Двух партызан-кулямётчыкаў якія прыкрывалі адыход жыхары вёскі пахавалі на месцы бою. Пасля вайны яны таксама былі перазахаваны у Драгічын.
Здрадніка якога клікалі у вёсцы “цыган”- калі прыйшла Чырвоная Армія арыштавалі і больш яго ніхто не бачыў.
Вось якая гісторыя здарылася ў жніўні 1943г. у ваколіцах нашай вёскі Гумнішчы”.
Рыхтаваў да друку С.В. Гранік.
Материалы сайта: Военно-исторического музея Д. К. Удовикова.
